Трибина по повод „Недела на отворен пристап“ - 24.10.2023

Почитувани колешки и колеги,

Најпрвин честит празник „Денот на македонската револуционерна борба“. Ја користам уште еднаш приликата да ги поканам на трибината „Заедницата над комерцијализацијата“ што ќе се одржи утре 24.10.2023 година во салата за седници на Филозофски факултет, УКИМ – Скопје. Соорганизатор е Македонското здружение на медицински уредници.

„Заедницата над комерцијализацијата“ е темата за овогодинешната Меѓународна недела на отворен пристап (23-29 октомври). Оваа тема охрабрува искрен разговор за тоа кои пристапи за отворање стипендија им даваат приоритет на најдобрите интереси на јавноста и академската заедница - а кои не.

Усвоена од нејзините 193 земји-членки, Препораката на УНЕСКО за отворена наука ја нагласува потребата да се даде приоритет на заедницата пред комерцијализацијата во нејзините повици за спречување на „неправедна екстракција на профит од јавно финансирани научни активности“ и поддршка за „некомерцијални издавачки модели и колаборативни објавување модели без трошоци за обработка на написи“. Со фокусирање на овие области, можеме да ја постигнеме првобитната визија наведена кога првпат беше дефиниран отворениот пристап: „стара традиција и нова технологија се споија за да овозможат јавно добро без преседан“.

Кога комерцијалните интереси се приоритетни пред оние на заедниците на кои истражувањето сака да им служи, се појавуваат многу загрижувачки прашања. Неделата на отворен пристап дава можност за поединци да разговараат за прашања кои се најрелевантни во нивниот локален контекст. Тие може да вклучуваат: Што се губи кога сè помал број на корпорации го контролираат производството на знаење наместо самите истражувачи? Која е цената на деловните модели кои зацврстуваат екстремни нивоа на профит? Кога собирањето и употребата на лични податоци почнува да ја поткопува академската слобода? Може ли комерцијализацијата некогаш да функционира во поддршка на јавниот интерес? Кои опции за користење на инфраструктурата контролирана од заедницата веќе постојат што би можеле подобро да им служат на интересите на истражувачката заедница и јавноста (како што се сервери за предпечатење, складишта и отворени платформи за објавување)? Како можеме да го префрлиме стандардното кон користење на овие опции за заедницата?

Избрана од Советодавниот комитет на неделата за отворен пристап, овогодинешната тема дава можност да се здружиме, да преземеме акција и да ја подигнеме свеста за важноста на контролата на заедницата на системите за споделување знаење. Неделата на отворен пристап 2023 година ќе се одржи од 23-ти до 29-ти октомври; сепак, секој е охрабрен да биде домаќин на дискусии и да преземе акција секогаш кога е најпогодно во текот на годината и да ги приспособи темата и активностите на нивниот локален контекст.

Модератор на трибината ќе биде м-р Андреа Ивановска.

Котизација не се плаќа, а сите учесници кои ќе ја проследат целата трибина ќе добијат електронски сертификат.

Задолжително е пријавување на слушателите на Гугл формуларот

Генерален секретар на МЗМУ