Проприоспиналните неврони се интерневрони сместени во супстандардните региони на сивата маса на ’рбетниот мозок, и нивните аксони се протегаат на кратки или долги релации од еден до друг сегмент на ’рбетниот мозок. Тие НЕ излегуваат надвор од ’рбетниот мозок – затоа се нарекуваат проприоспинални.
Се делат на:
- Кратко-проекциски проприоспинални неврони – поврзуваат соседни сегменти.
- Долго-проекциски проприоспинални неврони – поврзуваат далечни сегменти (цервикални со лумбални региони).
Главни функции
1. Координација на комплексни движења
Тие ги интегрираат сигналите помеѓу различни моторни групи за да се произведе:
- одење
- ползење
- рамнотежа
- позиција на трупот
- движење на рацете и нозете во координација
Пример:
Кога човек оди, движењето на рацете и нозете е синхронизирано преку проприоспинални неврони.
2. Медијација на локомоторните шеми („Central Pattern Generators“, CPGs)
Проприоспиналните неврони се дел од CPG – централни шеми за автоматизирани движења, како:
- ритмично одење
- трчање
- дишење (интеракција со интеркосталните мускули)
3. Интеграција на сензорни информации
Примаат информации од:
- мускулни вретена
- Голџиеви тетивни органи
- тактилни рецептори
И вршат:
- автоматска корекција на движењето
- стабилизација на телото
- адаптација на сила и тонус на мускулите
4. Улога во пластичноста и опоравување по повреди
Проприоспиналните неврони имаат значајна невропластичност.
По повреда на ’рбетен мозок:
- тие можат да формираат нови алтернативни патишта
- можат делумно да ја заобиколат оштетената област
- поддржуваат делумно опоравување на моторните функции
Ова ги прави критична мета за неврорехабилитација.
Анатомски и физиолошки карактеристики
Најчесто се сместени во интермедијарните зони (Rexed laminae IV–VIII).
Имаат возбудливи (глутаматергични) и инхибиторни (GABAергични/глицинергични) поттипови.
Ги поврзуваат дорзалниот и вентралниот рог со што ја интегрираат сензорно-моторната информација.
Проприоспинални неврони и клинички значај
1. Невролошки нарушувања
Дисфункцијата е поврзана со:
- спастичност
- нарушена координација
- атаксија
- повреди на ’рбетен мозок
2. Рехабилитација
Многу терапии се насочени кон нивно активирање:
- функционална електростимулација
- роботизирана терапија
- соматосензорна стимулација
Целта е:
активирање на CPG и повторна синхронизација на моторните обрасци.
Заклучок
Проприоспиналните неврони претставуваат критична врска помеѓу сензорниот и моторниот систем и имаат централна улога во:
- координација на одењето
- стабилност на трупот
- регулација на тонус
- интеграција на сензорни информации
- опоравување по повреди
Тие се еден од најважните, но најмалку познати елементи на спиналната моторна контрола.
No comments:
Post a Comment